มีอะไร “ดี” ที่ “ออนใต้”
ไม่ไกลจากตัวเมืองเชียงใหม่เท่าใดนัก มีชุมชนน่าเที่ยวอยู่ชุมชนหนึ่งชื่อ “ออนใต้” ซึ่งชุมชนแห่งนี้ขึ้นชื่อว่าเป็น “หมู่บ้านอุตสาหกรรมสร้างสรรค์” หรือเรียกสั้นๆง่ายๆว่า “CIV” โดยทำไมชุมชนแห่งนี้ถึงได้เป็นหมู่บ้าน CIV เขามีดีอะไร? สร้างสรรค์อะไรกัน? และน่าเที่ยวเพียงใด? เรามาทำความรู้จักกัน
ชุมชนออนใต้ เป็นตำบลหนึ่งในเขตอำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ ถือเป็นเมืองเก่าที่มีตำนานเล่าขานมากมาย ในลักษณะ “ร้อยเรื่องเล่า” และยังคงรักษาวิถีชีวิตพื้นบ้าน มีความผูกพันภายในชุมชน มีความโอบอ้อมอารีมีน้ำใจ และมีวิถีชีวิตแบบ “บ้านจุ้ม เมืองเย็น” ทำให้ตำบลออนใต้มีเสน่ห์ดึงดูดให้ผู้คนเข้ามาเยี่ยมเยือน
หนึ่งใน “ร้อยเรื่องเล่า” ของที่นี่ คือ การค้นพบศิลาจารึกในวัดเชียงแสน อันเป็นหลักฐานที่บอกว่าชาวบ้านที่นี่ อพยพมาจาก พันนาพูเลา แขวงเมืองเชียงแสน (ปัจจุบันอยู่ในจังหวัดเชียงราย) มาตั้งอยู่ริมน้ำแม่ออน ก่อตั้งบ้านเมือง ผลิตเครื่องถ้วยชาม สร้างถิ่นฐานอยู่บนผืนดินแห่งนี้จนกระทั่งถึงกาลล่มสลาย พื้นที่แห่งนี้คือ ตำบลออนใต้ ในปัจจุบัน
และอีกหนึ่งเรื่องราวที่นับว่าเป็นขวัญกำลังใจ และมีคุโณปการต่อชาวออนใต้จนทุกวันนี้ คือการได้รับพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นอย่างหาที่สุดมิได้จาก ในหลวงรัชกาลที่ 9 ที่เสด็จพระราชดำเนินมาเยี่ยมเยียนในพื้นที่จำนวน 9 ครั้ง
พร้อมกันนี้สัญลักษณ์ของชุมชนออนใต้ คือ ลายปลาว่ายวน ที่นำมาจากลวดลายบนภาชนะเครื่องถ้วยสันกำแพง ปลาสามตัวว่ายเวียนไปทางขวา หมายถึง ชุมชนที่ยึดมั่นในพระพุทธศาสนา ใบไม้หรือลายพรรณพฤกษาตรงกลาง หมายถึง ความอุดมสมบูรณ์ โดยมีสโลแกนที่ว่า “พันนาพูเลา ร้อยเรื่องเล่า เมืองเก่าออนใต้”
สำหรับสิ่งที่น่าสนใจใน ชุมชนออนใต้ นั้น มีมากมาย ไม่ว่าจะเป็นวิถีชีวิตของชาวบ้าน หัตถศิลป์พื้นถิ่น วัดวาอาราม รวมไปถึงโฮมสเตย์ที่แสนอบอุ่นจากไมตรีที่เจ้าของบ้านหยิบยื่นให้
ในเรื่องของวัดนั้น ชาวชุมชนออนใต้มี “วัดป่าตึง” เป็นศูนย์รวมจิตใจ ซึ่งวัดป่าตึงเป็นวัดที่หลวงปู่หล้าเคยเป็นเจ้าอาวาสอยู่ในสมัยก่อน จนกระทั้งท่านละสังขารในปี พ.ศ.2536 ชื่อเสียงของหลวงปู่หล้า เป็นที่รู้จักของคนทั่วไป เนื่องด้วยท่านเป็นพระที่ประพฤติปฏิบัติตนอยู่ในหลักศีลธรรมอันงดงามตลอดเวลา มีความเมตตาต่อทุกๆคนที่เข้าหาท่าน หลวงปู่หล้าท่านได้รับสมญานามจากศรัทธาญาติโยมว่ามีญาณวิเศษ ที่สามารถล่วงรู้เหตุการณ์ข้างหน้าได้ จนชาวบ้านทั่วไปเรียกท่านว่า “หลวงปู่หล้าตาทิพย์”
โดยเดิมบริเวณที่ตั้งวัดป่าตึง นั้นเป็นป่าไม้แน่นหนา ทางภาคเหนือเรียกว่า “ไม้ตึง” ภาคกลางเรียกว่าไม้พลวง ไม้ตึงมีลำต้นสูงใหญ่ ใบใช้มุงหลังคาและห่อของได้ ป่าตึงนั้นเดิมทีเป็นเมืองเก่าประมาณอายุไม่ได้ เพราะมีซากปรักหักพังของเจดีย์วัดร้างอยู่ มีเตาเผาเครื่องถ้วยสังคโลก ตามที่เจ้าหน้าที่กรมศิลปากรมาสำรวจมีประมาณ 320 เตา จากหมู่บ้านป่าตึงถึงป่าห้วยลาน ปัจจุบันเป็นอ่างเก็บน้ำห้วยลาน โครงการพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ซึ่งเครื่องถ้วยสังคโลกที่ขุดพบมีมากมาย อาทิ ถ้วย โถ ชาม แจกัน และพระเครื่อง ของใช้ต่างที่เป็นทองสัมฤทธิ์ และทองคำบ้าง โดยห่างจากวัดป่าตึงประมาณ 2 กิโลเมตร จะพบวัดร้างอีกวัดหนึ่ง ชื่อว่าวัดสารกัลญาณมหันตาราม (วัดเชียงแสน) ซึ่งพระครูจันทสมานคุณ (หลวงปู่หล้า) อดีตเจ้าอาวาสวัดป่าตึงได้ขุดพบหลักศิลาจารึก พระพุทธรูป และเจดีย์ ปัจจุบันนี้อยู่ที่พิพิธภัณฑ์วัดป่าตึง
พร้อมกันนี้ในวัดป่าตึง ยังเป็นที่ตั้งสรีสังขารของ หลวงปู่หล้า ซึ่งไม่เน่าเปื่อย บรรจุไว้ในโลงแก้วที่ประดับประดาด้วยดอกไม้ ให้ผู้ที่มีศรัทธาได้บูชา
ส่วน “วัดเชียงแสน” ที่อยู่ไม่ไกลจากวัดป่าตึงนัก เป็นวัดโบราณที่กองโบราณคดี กรมศิลปากร กำหนดบริเวณ “เด่น” วัดเชียงแสนแห่งนี้ เป็นแหล่งโบราณคดีมาตั้งแต่ก่อนยุคประวัติศาสตร์ (ประมาณ 2500 – 3000 ปีก่อน) จากหลักฐานเครื่องมือเครื่องใช้ที่ขุดพบบ่งบอกถึงบริเวณ “เด่น” วัดเชียงแสนแห่งนี้มีชุมชนโบราณอาศัยอยู่ ตั้งแต่ก่อนสมัยพุทธกาล แต่เดิม “เด่น” วัดเชียงแสนมีพื้นที่กว้างขวางหลายพันไร่ ปัจจุบันเหลือเป็นโฉนดที่ดินเพียงประมาณ 21 ไร่
ด้านหัตถศิลป์พื้นถิ่นของชาวชุมชนออนใต้ ณ วันนี้ โดดเด่นในเรื่องของ “ผ้าทอ” ที่มี “กลุ่มทอผ้าบ้านปงห้วยลาน” เป็นศูนย์เรียนรู้และสาธิตการทอผ้า เป็นการรวมกลุ่มของสตรีครูภูมิปัญญาที่พัฒนามาเป็นศูนย์เรียนรู้ของชุมชน โดยได้เปิดบ้านให้เรียนรู้ในเรื่องของการทอผ้า และการแปรรูปผ้าทอ ตั้งแต่กระบวนการเก็บฝ้าย การอีดฝ้าย ปั้นด้าย เรื่อยไปจนถึงการทอผ้า
นอกจากนี้ที่ชุมชนออนใต้ยังมีเรื่องราวของการจักสานเครื่องใช้ในชีวิตประจำวันต่างๆ ทั้งพัด หมวก กระติบข้าว รวมไปถึงการย้อมผ้าด้วยสีธรรมชาติให้เรียนรู้อีกด้วย
และอีกสิ่งหนึ่งเมื่อมาที่ออนใต้แล้วไม่ควรพลาด ก็คือการเข้าพัก “โฮมสเตย์” ของที่นี่ โดยที่ออนใต้มีโฮมสเตย์ให้เลือกพักมากมาย อาทิ สวนศิลป์เตาออนใต้ เฮือนวงศ์คำ ริมออนโฮมสเตย์ แม่ปราณีโฮมสเตย์ ฝาแฝดโฮมสเตย์ ภคพรโฮมสเตย์ บ้านไม้โฮมสเตย์ สวนไผ่โฮมสเตย์ และคำใบโฮมสเตย์ เป็นต้น
การได้พักโฮมสเตย์ของที่นี่ท่านจะได้สัมผัสกับวิถีชาวบ้านชุมชนออนใต้อย่างแท้จริง ที่ต้อนรับทุกท่านด้วยความอบอุ่น และไมตรีจิตจากเจ้าบ้าน ทำให้นอนหลับสบายในบรรยากาศบ้านๆ และตื่นเช้าขึ้นมาพร้อมกับอาหารเช้าแสนอร่อยตามแบบฉบับคนเมือง
งานนี้สนใจมาเที่ยวชมวิถีชาวบ้าน เรียนรู้งานหัตถศิลป์อันทรงคุณค่า และทานอาหารอร่อยๆที่เจ้าบ้านใส่ใจทำ “ชุมชนออนใต้” หมู่บ้านอุตสาหกรรมสร้างสรรค์แห่งนี้ ยินดีต้อนรับทุกท่านเสมอ โดยสามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ นายเทียบ ปัญญาจันทร์ โทรศัพท์ 087-1785091 หรือดูรายละเอียดได้ที่ Facebook : หมู่บ้านอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ ชุมชนออนใต้ อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่
มาแล้วคุณจะรู้ว่า “ออนใต้” เขาดีจริง!!!
