วัดพระบรมธาตุบ้านตาก พระธาตุประจำปีเกิดคนปีมะเมีย
“วัดพระบรมธาตุบ้านตาก” ตั้งอยู่ตำบลเกาะตะเภา อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก ทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำปิง เดิมวัดนี้เป็นเมืองตากเก่า ก่อนที่จะย้ายตัวเมืองไปอยู่ที่ ตำบลระแหง ตัวเมืองตากในปัจจุบัน โดยวัดมีประวัติยาวนานตั้งแต่สมัยพระนางจามเทวีที่ล่องเรือเสด็จไปเมืองลำพูน และหยุดพัก ณ บริเวณแห่งนี้ พบว่าเป็นเมืองร้าง จึงได้สั่งให้มีการฟื้นฟูบูรณะเมือง จนกลายเป็นชุมชนเมืองตาก และ วัดพระบรมธาตุบ้านตาก ยังปรากฏในศิลาจารึของพ่อขุนรามคำแหงที่ทรงกระทำยุทธหัตถี ชนะศึกเจ้าเมืองฉอด บนเนินเขาใกล้กับพระบรมธาตุ
พร้อมกันนี้ ตำนานพระเจ้าเลียบโลก ได้กล่าวไว้ว่า “สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เสด็จโปรดสัตว์ล่องมาตามลำน้ำปิง พระองค์ได้เสด็จมายัง ดอยมะหิยังกะ ในเขตตัวเมืองตาก ตรัสกับพระอานนท์ว่าสถานที่นี้เป็นสถานที่สำราญ ร่มรื่น หากเราตถาคตปรินิพพานแล้วให้นำอัฐิและเกศากลับมายังดอยมะหิยังกะ ภายหลังจากสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าปรินิพพาน พระอรหันต์ทั้ง 4 จึงได้นำพระบรมสาริกธาตุของพระองค์ พร้อมด้วยเกศาอีก 4 องค์ มาประดิษฐานยังดอยมะหิยังกะ แล้วก่อเจดีย์รูปทรงสี่เหลี่ยม นำพระบรมสารีริกธาตุบรรจุไว้ในพระเจดีย์ เพื่อเป็นที่สักการบูชาของมนุษย์และเทวดาทั้งหลาย”
ต่อมา พระครูพิทักษ์พระบรมธาตุ (ทองอยู่) ได้ไปนมัสการพระธาตุชเวดากอง ณ กรุงย่างกุ้ง ประเทศพม่า จึงได้จำมาก่อสร้างองค์พระเจดีย์ เหมือนเจดีย์ชเวดากองล้อมคลุมเจดีย์องค์เก่าไว้ แล้วปิดทองสวยงาม แต่เจดีย์ยังคงรูปทรงสมัยสุโขทัยเอาไว้ และได้สร้างพระบรมธาตุองค์เล็กๆอีก 16 องค์ เจดีย์ใส่พระพุทธรูปอีก 16 องค์ และโขงจุดไฟเทียนอีก 6 โขง ไว้อยู่รายรอบเจดีย์องค์ใหญ่ ซึ่ง พระบรมธาตุเจดีย์องค์นี้ ถือเป็น พระธาตุประจำปีเกิดของคนเกิดปีมะเมีย
นอกจาก พระบรมธาตุเจดีย์ จะเป็นที่เลื่อมใสศรัทธาแล้ว ภายในวัดยังมี “พระเจ้าทันใจ” ที่ประชาชนทั่วไปแวะเวียนมาสักการะกราบไหว้ด้วย พระเจ้าทันใจนี้ พระครูพิทักษ์บรมธาตุ (พาน) เจ้าอาวาสวัดพระบรมธาตุบ้านตาก กล่าวว่า ตั้งแต่สมัยที่ท่านเป็นพระลูกวัด พระครูบาตา อดีตเจ้าอาวาสองค์ก่อน ได้ปรึกษากับศรัทธาญาติโยมว่า มีความประสงค์จะสร้างพระพุทธรูปขึ้นสัก 1 องค์ และศรัทธาญาติโยมได้พร้อมใจร่วมกันนุ่งขาว ห่มขาว เริ่มก่อพระพุทธรูปก่ออิฐถือปูน ปางมารวิชัย ปางสมาธิ หน้าตัก 32 นิ้ว และลงรักปิดทองคำเปลว ก่อนประกอบพิธีพุทธาภิเษก 1 วัน กับ 1 คืน แล้วเสร็จพอดี
โดยคณะศรัทธาได้ตั้งชื่อว่า “พระเจ้าทันใจ” เพราะทำเสร็จเร็วทันใจ เพียง 1 วัน 1 คืน ต่อมามีญาติโยมได้มาตั้งจิตอธิษฐาน ขออะไรก็ได้สมปรารถนาทุกสิ่งทุกประการ นับเวลาจนปัจจุบันเป็นเวลาประมาณ 200 กว่าปีมาแล้ว
